زنجیره صنعت فولاد شامل چه مراحلی است؟
فولاد در زندگی امروزی انسان بسیار پر کاربرد است و در صنایعی چون ساختمان سازی، خودرو سازی، صنایع نظامی و بسیاری از صنایع مهم دیگر استفاده می شود. به همین دلیل هم اطلاع و آگاهی از پروسه تولید فولاد، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
منظور از زنجیره صنعت فولاد عبارت است از فرایندی که طی آن مواد اولیه تولید فولاد اکتشاف و استخراج شده و به محصولات نهایی مانند کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، تیرآهن، شمش و… تبدیل می‌شوند. در ادامه این مطلب مراحل زنجیره صنعت فولاد در کشور را در این چند خط بررسی خواهیم کرد.
زنجیره صنعت فولاد هم در ظرفیت تولید و هم در سودآوری دچار نبود توازن می باشد. که هر دو ناشی از فقدان مدیریت یکپارچه و فقدان مدیریت گسترده در این صنعت می باشد و هر کدام مسبب ایجاد و تشدید دیگری است. تولید فولاد مشتمل بر چندین حلقه است که کم توجهی به یک حلقه سبب بروز مشکلات در سایر حلقه ها می شود.
این توجه باید در بر گیرنده تمامی ابعاد و تحت نظر یک مدیریت متخصص و جامع نگر باشد تا هم میزان تولید در حلقه های مختلف متناسب شود و هم با ایجاد توازن و تناسب در سود آوری بخش ها، سرمایه گذاران را نسبت به ورود به زنجیره تولید ترغیب و اطمینان خاطر بخشد.
فرایند تولید فولاد
فرایند تولید فولاد به شرح زیر است:
۱. در مرحله اول سنگ آهن به‌وسیله انفجار، از معدن استخراج و سپس توسط دستگاه سنگ شکن به کلوخه و گندله تبدیل می‌شوند.
۲. بعد از استخراج و آماده‌سازی، سنگ آهن به همراه کک وارد کوره می شود.
۳. همه این مواد به کوره تزریق شده و پس از حرارت دیدن به وسیله احتراق سوخت و دمش هوا به آهن مذاب می‌شوند.
۴. آهن خام که حاصل فرآیند کوره بلند است، چدن نام داشته و خلوص ٪۹۵ دارد. در مرحله بعد، ناخالصی ها جدا شده و با اضافه کردن اکسیژن، به مواد مذاب تبدیل می شود.
۵. این فولاد مذاب حالا به بخش ریخته‌گری منتقل شده و در آنجا تبدیل به شمش فولاد می‌شود.
سودآوردی در صنعت فولاد
سودآوری در حلقه های ابتدایی زنجیره تولید فولاد بسیار بیشتر از حلقه های پایانی است. در این سال ها حاشیه سود شرکت های بزرگ تولید کننده سنگ آهن بیش از دو برابر شرکت های بزرگ فولادی بوده است. به همین دلیل در پنج سال اخیر بازده دارایی های شرکت های بزرگ فولادی کمتر از نصف شرکت های بزرگ سنگ آهنی بوده است.
همچنین نسبت بهای تمام شده به فروش نیز که میزان تأثیر نهادهای تولید را منعکس می کند، در شرکت های فولادی بیش از دو برابرشرکت های معدنی بوده است. بررسی نرخ بازگشت داخلی (IRR) یک نمونه شبیه سازی شده از سرمایه گذاری در زنجیره فولاد را نشان می دهد که در شرایط کنونی تنها احداث واحدهای تولیدکننده سنگ آهن کلوخه بندی، دانه بندی و کنسانتره می تواند برای بخش خصوصی از جذابیت برخوردار باشد.
احداث واحدهای تولید گندله، آهن اسفنجی و فولاد خام دارای بازدهی بسیار پایین تری است و در نتیجه جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی به این حوزه در این شرایط چندان محتمل به نظر نمی رسد.
فراوانی علم وآگاهی همواره بر شما جاری باد.
