پروفیل چیست + 0 تا 100 معرفی انواع پروفیل آهن

پروفیل چیست؟

پروفیل که به انگلیسی Steel Profile نام دارد، به مقاطعی فولادی اطلاق می‌گردد که در تمام طول خود دارای سطح مقطعی یکسان باشند. تغییر نوع سطح مقطع، تفاوت در میزان ضخامت، وزن و غیره، سبب تولید طیف گسترده و متفاوتی از پروفیل‌ها خواهد شد. در ادامه مطلب این موارد را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.

در ادامه این مقاله برای آشنایی با انواع پروفیل آهن موجود در بازار، انواع پروفیل باز و بسته، کاربردها، روش تولید و محاسبه وزن پروفیل با ما همراه باشید.

انواع پروفیل کدام است؟

پیش‌تر پروفیل‌ها را معرفی کردیم و بیان نمودیم که سطح مقطع در تمام طول ثابت می‌باشد و تغییر نمی‌کند. در تقسیم‌بندی کلی پروفیل‌ها، چنانچه این سطح مقطع به صورت باز باشد، پروفیل حاصل شده از نوع باز خواهد بود و در صورتی که سطح مقطع پروفیل نهایی بسته و به صورت توخالی باشد، پروفیل فولادی از نوع بسته می‌باشد. انواع پروفیل آهن بسته و باز، خود طیف گسترده‌ای از پروفیل‌ها را شامل می‌شوند که در ادامه این موارد را شرح خواهیم داد.

پروفیل باز چیست و چه انواعی دارد؟

پروفیل‌های باز سطح مقطعی باز دارند و در انواع زیر به تولید می‌رسند:

پروفیل زد

یکی از انواع پروفیل، پروفیل زد یا پرلین زد می‌باشد. این محصول فولادی از کاربردی‌ترین مقاطع فولادی در صنعت ساخت و ساز به حساب می‌آید و از آن‌جایی که شکل مقطع آن به صورت حرف Z انگلیسی می‌باشد، با این عنوان شناخته می‌شود. پروسه تولید آن نیز به این صورت است که ابتدا ورق مدنظر در اندازه‌های مشخص برشکاری می‌گردد و پس از آن به کمک دستگاه‌های مخصوص به شکل پرلین زد فرم‌دهی می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: پروفیل زد سوله چیست و چه کاربردهایی دارد؟

معمولا پروفیل یا پرلین زد را در اندازه‌های 16، 18، 20 و 22 به تولید می‌رسانند. از لحاظ شکل ظاهر، پروفیل زد یا به صورت ساده و یا به صورت لبه‌دار با ضخامت‌های 2، 2.5 یا 3 میلی‌متر تولید می‌شود. لازم به ذکر است که در مواقع نیاز خریدار، این پروفیل را در مرحله آخر ساخت، پانچ می‌کنند.

پروفیل‌های زد به علت دارا بودن مزایای بسیار، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال پرلین زد مقاومت کلی سازه را افزایش می‌دهد، نصب آن سریع و آسان است و نیاز به تجهیزات ویژه ندارد، قابل بازیافت است و توانایی تحمل کششی بالایی دارد. بنابر مزایای ذکر شده، از این پروفیل در صنعت سوله سازی، خودروسازی، ساخت اسکلت‌های فولادی و غیره استفاده می‌شود.

پروفیل آبرو

پروفیل آبرو، یکی از انواع پروفیل است که به شکل U انگلیسی ساخته می‌شود و از آن‌جایی که اصلی‌ترین کاربرد آن در سقف‌های شیب‌دار می‌باشد، احتمال زنگ‌زدگی و خوردگی آن بسیار وجود دارد. به همین علت سطح این پروفیل با موادی همچون گالوانیزه، پوشش‌دهی می‌شود.

به علت آن‌که این پروفیل در سقف کاربرد زیادی دارد، معمولا با ضخامت پایین ساخته می‌شود تا وزن بالا پیدا نکند و سبب سنگینی سقف خانه نشود. به‌طور کلی پروفیل‌های آبرو در 2 نوع یک‌طرفه و دو طرفه تولید می‌شوند که نوع اول تنها از یک جهت قابلیت اتصال دارد و نوع دوم را از هر دو طرف می‌توان متصل کرد.

دو نمونه از پروفیل‌های آبرو شامل موارد زیر می‌شود:

• لندنی- این پروفیل با نام پروفیل گرد یا فیتیله نیز در بازار عرضه می‌شود و برای پوشش‌دهی سقف‌های بزرگ آن‌ها را به هم‌دیگر متصل می‌کنند. مقاومت پروفیل لندنی در برابر خوردگی، نسبتا پایین است.
• جعبه‌ای- ظاهر این پروفیل نسبت به نوع قبل، شکیل‌تر است و مقاومت خوبی نسبت به خوردگی دارد. به همین علت در مکان‌هایی که ظاهر اهمیت داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به‌طور کلی از این پروفیل در سقف پارکینگ‌ها، تولید انواع درب، ساندویچ پانل سقفی و غیره استفاده می‌شود.

پروفیل سی

پروفیل سی یا پرلین سی از دیگر انواع پروفیل باز است که شکل ظاهر آن شبیه به حرف C است و از آن برای ایجاد ساختاری در پوشش سقف‌های سبک صنعتی یا دیوار بکار گرفته می‌شود. برای ساخت این مقطع فولادی معمولا از ورق‌های ضدزنگ گالوانیزه استفاده می‌کنند و با دستگاه‌های فرمینگ آن را به شکل سی پرلین در می‌آورند.

ضخامت این پروفیل مابین 2 تا 4 میلی‌متر، طول آن 6 میلی‌متر و وزن آن 22 تا 55 کیلوگرم است. حمل و نقل پرلین سی آسان است، قابلیت بازیافت دارد، به افزایش مقاومت ساختمان کمک می‌کند، وزن پایین و استحکام بالا دارد و دچار شکستگی نمی‌شود. از پروفیل سی در ستون سازه، سقف سازه‌های صنعتی یا نیمه صنعتی و دیوارها استفاده می‌شود.

سپری

سپری یا پروفیل T از دیگر انواع پروفیل های باز است و برای تولید آن، دو روش پرسی و فابریک استفاده می‌شود. در مواردی نیز برای تولید آن از برش تیرآهن استفاده می‌کنند. سپری در جنس‌های مختلفی مانند آلومینیوم، آهن، فولاد و غیره به تولید می‌رسد و در ساخت سقف‌های کاذب و نورگذر، تولید در و پنجره، نماکاری ساختمان، ساخت خرپا و انواع ستون و غیره بکار گرفته می‌شود.

پروفیل مکزیکی

پروفیل مکزیکی یکی دیگر از انواع پروفیل باز محسوب مب‌شود که با نام‌های چهارچوب قاشقی و چهارچوب نگینی نیز شناخته می‌شود؛ چراکه از این پروفیل به‌طور گسترده در ساخت انواع چهارچوب درب و پنجره استفاده می‌شود. در حقیقت پروفیل یا چهارچوب مکزیکی یکی از انواع چهارچوب‌های فلزی می‌باشد.

برای مشاهده بروزترین قیمت پروفیل در سایت آهن باکس کلیک کنید

برای ساخت پروفیل مکزیکی از ورق روغنی و ورق نورد گرم استفاده می‌کنند و در فرآیند فرمینگ آن را به شکل پروفیل مکزیکی درمی‌آورند. پروفیل‌های مکزیکی به 2 شکل درون و بیرون ساخته می‌شوند که در نوع اول قوس به سمت داخل و در نوع دوم قوس به سمت خارج می‌باشد.

این پروفیل، مقاومت و طول عمر بالایی دارد، نصب آن آسان است و از قابلیت رنگ‌آمیزی برخوردار می‌باشد. از این چهارچوب در ساخت چهارچوب در و پنجره، قاب پنجره و غیره استفاده می‌کنند.

تیرآهن

تیرآهن یکی از کاربردی‌ترین انواع پروفیل‌ های مقطع باز است که به 2 شکل اصلی H و I ساخته می‌شود و دارای 2 قسمت بال و جان می‌باشد. برای ساخت تیرآهن همچون بسیاری از مقاطع فولادی از شمش‌های فولادی و نوردکاری استفاده می‌شود.

انواع تیرآهن فولادی شامل تیرآهن IPE ،INP،IPB و لانه‌زنبوری می‌شود که هر یک ویژگی‌های منحصر به خود را دارا هستند. تیرآهن در سایزهای 12 تا 18 تولید می‌گردد و به علت برخورداری از مزایایی همچون سرعت بالای نصب، امکان تولید به صورت پیش ساخته و غیره، در ساخت خرپا، اسکلت سازه فولادی، ستون سازه، تیرک‌های میانی و فرعی و موارد مشابه بکار گرفته می‌شود.

نبشی

نبشی فولادی یکی از پروفیل‌های مهم در صنعت بوده که شکل ظاهر آن به صورت حرف انگلیسی L نمایش داده می‌شود. نبشی فولادی از لحاظ شکل ظاهر به دو دسته بال مساوی و بال نامساوی تقسیم‌بندی می‌گردد. عدد قرار داده شده پس از حرف L در نقشه‌های ساختمانی نشان دهنده سایز بال نبشی است.

نبشی در بازار آهن آلات به 2 شکل فابریک و پرسی عرضه می‌گردد و یا به شکل عمودی یا به صورت وی شکل به تولید می‌رسد. معمولا نبشی در جنس‌های مختلفی مانند آلومینیوم، استیل، پی وی سی، اسپیرال و گالوانیزه به تولید می‌رسد که هر کدام ویژگی و کاربرد منحصر به خود را دارا هستند.

پروفیل نبشی استحکام و مقاومت زیادی دارد و در ساخت ستون و خرپا، نبشی‌کشی نما، ساخت ماشین آلات صنعتی، اتصالات تیرآهن و غیره بکار می‌رود.

ناودانی

ناودانی‌ها به شکل U انگلیسی هستند و یکی دیگر از پروفیل‌های باز به شمار می‌روند. ناودانی به سه روش پرسی، فابریک نورد سرد و فابریک نورد گرم تولید می‌گردد. در روش اول با قرار گرفتن ورق فولادی در دستگاه رول فرمینگ، فولاد به شکل ناودانی در می‌آید.

این در حالی است که در روش فابریک، ناودانی از ابتدا به همان شکل مدنظر تولید خواهد شد. به همین علت به آن‌ها فابریک می‌گویند. ناودانی یا به شکل ساده و یا به شکل مشبک به تولید می‌رسد و در صنایع خودروسازی، ساختمان سازی، تولید خرپا و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروفیل فرانسوی

پروفیل فرانسوی یکی از انواع چهارچوب‌های فلزی است که با فرآیند نورد گرم و رول فرمینگ به تولید می‌رسد و ضخامت آن میان 2 تا 2.5 میلی‌متر و طول آن 6 متر می‌باشد. این پروفیل از ورق سیاه ST37 تولید می‌گردد و دارای قابلیت شکل‌پذیری، رنگ‌پذیری و جوش‌پذیری، استحکام بالا و قیمت مناسب می‌باشد. از پروفییل فرانسوی در عین آن‎که وزن بالایی داشته و نسبت به حرارت و صدا عایق نیست، در نرده‌کشی، ساخت درب و پنجره و غیره استفاده می‌کنند.

پروفیل بسته چیست و چه انواعی دارد؟

برخلاف نوع قبل، انواع پروفیل‌ های بسته، سطح مقطع بسته دارند و در انواع زیر در بازار آهن آلات عرضه می‌گردند:

یکی از مهم‌ترین پروفیل‌های فولادی که امکان ادامه فعالیت بسیاری از صنایع بدون آن وجود نخواهد داشت، قوطی پروفیل‌ها یا قوطی آهنی می‌باشند. قوطی آهن سطح مقطع بسته به شکل مربع یا مستطیل دارد و در اندازه‌های 6 و 12 متر در بازار عرضه می‌گردد.

از فلزات مختلفی همچون آهن، استیل، گالوانیزه، آلومینیوم و غیره برای تولید قوطی استفاده می‌کنند که هر یک مزایای مخصوص به خود را دارا می‌باشد. ضخامت ورق‌های بکار رفته در تولید قوطی پروفیل همواره یکسان نیست؛ بنابراین ضخامت قوطی حاصل شده، متغیر می‌باشد.

طبق این تعریف چنان‌چه ضخامت قوطی کم‌تر از 2 میلی‌متر باشد قوطی سبک یا مبلی است و در صورتی که ضخامت بیش‌تر از 2 میلی‌متر باشد، قوطی حاصل شده سنگین خواهد بود. قوطی سبک از ورق روغنی تولید می‌شود و کیفیت و ظرافت ساخت آن بالا است.

در مقابل قوطی سنگین از ورق سیاه تشکیل می‌شود و دارای پایداری پیچشی و خمشی بالا، جوش‌پذیری مناسب و سختی بسیار است. لازم به ذکر است که قوطی سنگین خود در 2 نوع قوطی ستونی صنعتی و قوطی ستونی ساختمانی تولید می‌شود.

از انواع قوطی آهن در صنعت ساختمان سازی، خودروسازی، صنایع نظامی، ساخت ماشین آلات صنعتی، سازه‌های عظیم همچون پل‌ها و غیره استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که وزن قوطی پروفیل را می‌توان از طریق فرمول زیر محاسبه کرد:

  طول پروفیل*ضخامت (cm) *طول (cm)*عرض (cm) * چگالی فولاد برحسب g بر cm₃ = وزن قوطی برحسب g

لوله فولادی

لوله فولادی یکی از کاربردی‌ترین مقاطع بسته فولادی است که سطح مقطع آن به صورت گرد بوده و به‌طور کلی در 2 نوع بدون درز یا درزدار به تولید می‌رسد. لوله‌های فولادی در جنس‌های مختلفی مانند استیل، مسی، گالوانیزه، آهنی و آلومینیوم به تولید می‌رسد.

تولید لوله‌های درزدار از طریق جوشکاری الکتریکی مقاومتی و تولید لوله‌های بدون درز نیز با روش‌های مختلفی همچون مانیسمان، آسیاب سنبه و اکستروژن انجام می‌گیرد. اصلی‌ترین کاربرد لوله‌های فولادی در انتقال سیالات می‌باشد.

با این حال در صنعت ساختمان سازی، پتروشیمی، ساخت لوازم نقلیه و دیگر صنایع مشابه نیز مورد استفاده بسیاری قرار می‌گیرد. گستردگی کاربرد لوله‌های فولادی به مزایای زیادی همچون امکان فرآیند الکترولیز، ایمنی بالا، مقاومت بالا نسبت به فشار، مقاومت نسبت به خوردگی، سرعت بالای نقل و انتقال سیالات و غیره باز می‌گردد.

پروفیل UPVC

پروفیل یو پی وی سی از پی وی سی یا پلی وینیل کلراید بدون پلاستیک به تولید می‌سد و از آن‌جایی که ضدآب می‌باشد، در خطوط انتقال آب، ساخت در و پنجره و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروفیل مقطع بسته دارای انواع زهوار، پانل، سش یا بازشو، مولیون و فریم یا چهارچوب می‌باشد.

پروفیل درب و پنجره

یکی از انواع پروفیل‌های مقطع بسته، چهارچوب‌های درب و پنجره هستند و دارای انواع لنگه‌دری، چهارچوبی و سپری می‌شود. پروفیل‌های در و پنجره از جنس‌های مختلفی همچون چوب، کامپوزیت، آلومینیوم و فولاد به تولید می‌رسند.

فرمول محاسبه وزن پروفیل

با استفاده از فرمول زیر، محاسبه وزن انواع پروفیل‌های فولادی امکان پذیر خواهد بود:

۲*(طول (w) + عرض(H)) * ضخامت (T) * طول شاخه (L) * (چگالی آهن) ۷٫۸۶ = وزن پروفیل

گفتار آخر

پروفیل فولادی به مقطعی گفته می‌شود که سطح مقطع آن در تمام طول یکسان باشد و دچار تغییر نشود. پروفیل‌ها یا سطح مقطع باز شامل پروفیل زد، پروفیل سی، پروفیل آبرو، پروفیل سپری، پروفیل فرانسوی، پروفیل مکزیکی و غیره هستند و یا دارای سطح مقطع بسته شامل قوطی آهن، لوله فولادی، پروفیل درب و پنجره و پروفیل کامپوزیتی هستند. از انواع پروفیل در صنایع عمرانی، پتروشیمی، حمل و نقل و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

Source:
* What Are Steel Profiles?
* Types of Steel Sections