خاموت میلگرد فولادی است که بصورت تنگ بسته یا تنگ باز در سازه های بتن آرمه به خصوص تیر ها و ستون های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد.

اصطلاح فنی آن یا به عبارت دیگر نام آیین نامه ای آن،  فولاد برشی قائم،  فولاد جان  یا فولاد عرضی می باشد.

عملکرد خاموتها

برای جلوگیری از شکست زودرس مقطع بلافاصله پس از ایجاد ترک مورب که در اثر برش خالص و یا اثر توام برش و خمش ایجاد می شود، باید مقطع بتنی را طوری مسلح کرد که در مقابل بازشدن ترک های مورب مقاومت کند.

خاموتها یا همان فولاد برشی یا جان که به عنوان فولاد عرضی نیز خوانده می شوند، با انتقال تنش به طرفین یک ترک مورب، به عنوان مسلح کننده عضو بتنی در مقابل تاثیرات برش در مقطع ایفای نقش می کنند.

انواع خاموت

فولاد برشی قائم از نظر سهولت اجرا متداول ترین نوع فولاد برشی می باشد که به نام خاموت یا تنگ خوانده می شود. این فولادها را می توان به صورت تنگ باز و یا بصورت تنگ بسته به کار برد.

تنگ باز ممکن است به صورت تک شاخه (قلاب) یا دو شاخه (رکابی) یا تنگ چند شاخه بکار رود. از طرفی خاموت یا تنگ بسته می تواند درست مثل خاموت با تنگ باز و بر اساس تعداد شاخه های قائم، در تحمل برش ایفای نقش کند، اگرچه تنگ بسته در تحمل پیچش نیز ایفای نقش می کند.

در کشور ایران بخصوص در شرایط اجرایی استفاده از فولاد برشی قائم نسبت به فولاد برشی مایل ارجحیت داده می شود. خاموتهایی که به عنوان فولاد برشی مایل نیز بکار می روند، ممکن است به صورت تنگ باز برشی یا تنگ بسته برشی انتخاب شوند .

در شکل زیر انواع خاموتها و حالات بکارگیری آن در سازه های بتن مسلح به نمایش گذاشته شده است.

خاموت

خاموتها در ایران بطور متداول از میلگردهای فولادی به قطر 8، 10، 12 بنا بر شکل و کاربری سازه ساخته می شوند. اگر خم قلاب خاموتها قائم یا اصطلاحا صاف باشد خاموت ساده و اگر خم قلاب خاموت 45 درجه باشد با عنوان خاموت مهندسی در بازار آهن آلات شناخته می شوند.

آهن باکس مرجع قیمت میلگرد در بازار آهن